در دنیای امروز اینترنت یک ابزار ارتباطی گسترده محسوب می‌شود که درصد زیادی از افراد از آن برای انجام کارهای مختلف در طول روز استفاده می‌کنند؛ از آنجایی که دسترسی به اینترنت آزاد و پرسرعت در دنیای امروز به یک حق شهروندی تبدل شده است، کاربران همواره این دغدغه را دارند که بتوانند به یک اینترنت آزاد بدون دخالت دولت‌ها و مجریان قانون دسترسی داشته باشند. شرکت اسپیس ایکس (Space X) متعلق به ایلان ماسک یک پروژه عظیم و جهانی به نام اینترنت استارلینک (Starlink) راه‌اندازی کرده که هدف آن دسترسی همه کاربران روی کره زمین به اینترنت پرسرعت و آزاد از طریق ماهواره است. استارلینک در ایران از زمان معافیت تحریمی که این اواخر برای دسترسی به اینترنت ماهواره‌ای در نظر گرفته شده به یکی از بحث‌های داغ این روزها تبدیل شده است.
استارلینک چیست؟
استارلینک مجموعه‌ای وسیع از یک سری ماهواره‌های کوچک است که شرکت اسپیس ایکس آن‌ها را طراحی کرده و در جو زمین به منظور دسترسی به اینترنت ماهواره‌ای مستقر کرده است. این پروژه که متشکل از هزاران ماهواره است در مدار پایینی جو زمین در حال حرکت بوده و از طریق یک سری فرستنده و گیرنده‌های زمینی می‌توان سیگنال‌های دسترسی به اینترنت را دریافت و ارسال کند.
تعداد ماهواره‌هایی که Space X تا امروزه در مدار جو زمین قرار داده به بیش از ۳۰۰۰ عدد رسیده که هر روز به تعداد آن‌ها افزوده می‌شود. ایده این پروژه به حدی جذاب است که با وجود قرار گرفتن آن در مرحله پیش‌فروش، ده‌ها هزار نفر متقاضی خرید استارلینک بوده و برای آن ثبت نام کرده‌اند.
اینترنت ماهواره‌ای Starlink چگونه کار می‌کند؟
در صورتی که قرار باشد کاربران در همه نقاط دنیا به اینترنت ADSL، اینترنت TD-LTE و غیره دسترسی داشته باشند به اقدامات سخت و پر هزینه‌ای مانند حفر کانال، قرار دادن کابل فیبر نوری و… نیاز است. اینترنت ماهواره‌ای استارلینک همه این رو‌ش‌ها را کنار زده و برای تأمین اینترنت مورد نیاز به زیرساخت‌های پیچیده نیاز ندارد و می‌تواند سیگنال‌های مربوط را به صورت مستقیم به ترمینال کاربر ارسال کند.
در پروژه Starlink چندین هزار ماهواره کوچک در مدار زمین قرار گرفته که سیگنال‌های اینترنت پر سرعت را به سمت زمین ارسال می‌کنند. در این روش انتقال اطلاعات با سرعت نور انجام می‌شود و در صورتی که این پروژه به صورت کامل پیاده‌سازی شود، همه کاربران در هر نقطه از زمین می‌توانند به اینترنت دسترسی داشته باشند.
ماهواره‌های استارلینک چه شکلی دارند؟
در پروژه استارلینک از ماهواره‌هایی استفاده می‌شود که به منظور دریافت ارسال سیگنال‌های اینترنت به چهار آنتن قدرتمند مجهز شدهاند که از طریق لیزرهایی که بر روی آن‌ها نصب شده با چهار ماهواره دیگر در اطراف ارتباط برقرار می‌کنند. ماهواره‌های Starlink به شکل مسطح ساخته شدهاند که وزن هر کدام به حدود ۲۶۰ کیلوگرم می‌رسد. این ماهواره‌ها به منظور قرارگیری در مدارهای جو در نزدیکی زمین از گاز کریپتون به عنوان رانشگر یونی استفاده می‌کنند. انرژی این ماهواره‌ها برای قرارگیری در مدار زمین توسط یک آرایه خورشیدی بزرگ تأمین می‌شود.
سرعت اینترنت ماهواره‌ای Starlink چقدر است؟
ماهواره‌های استارلینک در مدار زمین و در فاصله ۵۶۲ کیلومتری از سطح زمین قرار گرفته‌اند و سیگنال‌های اینترنت را از این فاصله برای گیرنده‌های زمینی ارسال می‌کنند. به همین دلیل تأخیر با پینگ اینترنت Starlink در حدود ۲۵ تا ۳۵ میلی‌ثانیه است. این میزان از تأخیر یا پینگ برای کاربران که از اینترنت استفاده عادی دارند یا برای انجام بازی‌های ویدئویی و تماشای فیلم به صورت آنلاین استفاده می‌کنند، بسیار مناسب است. با اینکه تا به امروز هیچ اطلاعیه‌ای در خصوص سرعت دقیق دانلود و آپلود این اینترنت منتشر نشده است اما بر اساس تجربه کاربران سرعت دانلود آن به حدود ۱ گیگابیت بر ثانیه می‌رسد.
هزینه خرید استارلینک چقدر است؟
برای خرید و نصب استارلینک و بهره‌مندی از اینترنت ماهواره‌ای، شرکت اسپیس ایکس سه بسته مختلف را به منظور مصارف متفاوت طراحی و ارائه کرده است که هر کدام امکانات متفاوتی را در اختیار کاربران قرار می‌دهند. این سه بسته شامل موارد زیر است:
- اینترنت استارلینک: این بسته برای کاربران عادی و خانگی طراحی شده است؛ کاربران باید حدود ۶۰۰ دلار برای خرید تجهیزات پرداخت کرده و ماهانه ۱۱۰ دلار نیز به عنوان حق اشتراک پرداخت نمایند.
- کسب و کار استارلینک: این بسته برای کسب و کارها طراحی شده به طوری که آنتن‌دهی و سرعت اینترنت در این بسته حداقل دو برابر بیشتر از کاربران خانگی است. کسب و کارهایی که قصد استفاده از این بسته را دارند باید ۲۵۰۰ دلار به منظور خرید تجهیزات و ۵۰۰ دلار نیز به صورت ماهانه به عنوان حق اشتراک پرداخت نمایند.
- استارلینک RV: این بسته برای افرادی طراحی شده که مدام در رفت و آمد بوده و می‌خواهند در هر مکان و زمان به اینترنت ماهواره‌ای پر سرعت دسترسی داشته باشند. در صورتی که این بسته را با قیمت ۱۳۵ دلار خریداری کنید می‌توانید در مکان‌های مختلف به اینترنت Starlink دسترسی داشته باشید. برای استفاده از این بسته باید ۵۹۹ دلار جهت خرید تجهیزات پرداخت کنید.
کاربرانی که قصد خرید استارلینک و استفاده از سرویس‌های آن را دارند ابتدا باید به سایت رسمی Starlink وارد شده و از در دسترس بودن خدمات آن در محدوده محل زندگی یا کار خود اطمینان حاصل کنند. در صورتی که منطقه مورد نظر تحت پوشش سرویس قرار داشته باشد، افراد می‌توانند ثبت نام کرده و در لیست انتظار دریافت تجهیزات آن قرار بگیرید.
تجربه اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در ایران
تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران در زمینه‌های مختلف شامل دسترسی ایرانیان به سرویس‌های اینترنت ماهواره‌ای نیز بود تا اینکه سال گذشته ایلان ماسک از کنگره آمریکا درخواست کرد که تحریم دسترسی کاربران ایرانی به سرویس اینترنت استارلینک برداشته شود. با موافقت کنگره آمریکا این تحریم رفع شده و ایرانیان نیز می‌توانند نسبت به خرید استارلینک و استفاده از اینترنت آزاد و پرسرعت اقدام نمایند. هر چند با توجه به قیمت ارز و دلار در کشور و هزینه‌ای که بابت خرید تجهیزات و اشتراک ماهانه باید پرداخت شود، درصد زیادی از افراد امکان خرید و استفاده از این اینترنت را ندارند.