زخم عفونی به معنای وجود عفونت در یک زخم است. زخم‌ها به‌طورکلی به دو دسته تقسیم می‌شوند: زخم‌های ناشی از آسیب ناخواسته (مانند بریدگی‌ها، ساییدگی‌ها و سایر آسیب‌های جسمی) و زخم‌های ناشی از عوامل بیماری‌زا (مانند عفونت‌ها و زخم‌های قرمز). Infected wound زمانی ایجاد می‌شود که باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها وارد زخم باز شوند و عفونت را ایجاد کنند. وقتی باکتری‌ها به زخم نفوذ می‌کنند، سیستم ایمنی بدن در تلاش است تا آن‌ها را مهار کند؛ اما در برخی موارد، سیستم ایمنی نمی‌تواند به‌درستی عمل کند یا تعداد باکتری‌ها بیشتر از ظرفیت سیستم ایمنی می‌شوند؛ در نتیجه عفونت در زخم ایجاد می‌شود. عوامل مختلفی می‌توانند خطر ابتلا به این نوع زخم را افزایش دهند. زمانی که یک زخم به شکل عفونی می‌شود، ممکن است علائمی مانند قرمزی، تورم، درد و ترشحات غیرعادی را داشته باشد. در ادامه این مطلب به بررسی روش‌های درمان زخم عفونی ، تشخیص و پانسمان این نوع زخم می‌پردازیم.
روش‌های تشخیص زخم عفونی
تشخیص زخم عفونی چه در درمان زخم بستر یا زخم پای دیابتی و … معمولا بر اساس علائم بالینی، بررسی جسمی و در صورت لزوم، آزمایشات تکمیلی انجام می‌شود. روش‌های تشخیص این نوع زخم عبارت‌اند از:
- ارزیابی بالینی: پزشک به بررسی زخم و علائم بالینی بیمار می‌پردازد. ارزیابی بالینی شامل بررسی رنگ و قرمزی اطراف زخم، گرمی پوست اطراف زخم، تورم و درد، تب و لرز، ترشحات غیرمعمول زرد یا سبزرنگ و بوی بد ناشی از عفونت و حتی حالت تهوع است.
- بررسی ترشحات زخم: نمونه‌برداری از ترشحات زخم می‌تواند به تشخیص نوع عامل عفونت (باکتری، قارچ، ویروس و …) کمک کند. این آزمایش معمولا با استفاده از محیط کشت مخصوص و آزمایش‌های میکروبیولوژیک انجام می‌شود.
- آزمایشات خون: در برخی موارد، آزمایش خون نیز مفید است. این آزمایش شامل شمارش تعداد گلبول‌های سفید خون، سرعت رسوب پلاکت و آزمون‌های دیگر است که می‌توانند علائم عفونت را نشان دهند.
- تصویربرداری: در برخی موارد، ممکن است نیاز به تصویربرداری مانند اندازه‌گیری فشار اکسیژن در منطقه زخم، انجام رادیوگرافی یا سونوگرافی باشد. این روش‌ها می‌توانند به تشخیص عمق عفونت و وجود تخمیر در بافت نرم یا استخوان، کمک کنند.
تشخیص زخم عفونی توسط پزشک متخصص صورت می‌گیرد. او می‌تواند بر اساس نتایج آزمایشات و بررسی‌های بالینی، نوع زخم را شناسایی کند و برنامه درمانی مناسبی را تعیین کند.
روش‌های درمان زخم عفونی
درمان زخم عفونی بویژه در درمان زخم بستر و دیابتی معمولا شامل ترکیبی از روش‌های زیر است:
تمیز و ضدعفونی‌کردن
اقدام اولیه برای درمان زخم عفونی شامل تمیز و ضدعفونی‌کردن زخم می‌شود. تمیزکردن زخم عفونی شامل استفاده از محلول‌های ضدعفونی ملایم، مانند آب‌اکسیژنه یا محلول نمکی است؛ همچنین، ممکن است پزشک دارو‌های ضدعفونی موضعی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها یا مرهم‌های ضدعفونی تجویز کند.
استفاده از پماد‌های ضدعفونی
در برخی موارد، استفاده از پماد‌های ضدعفونی می‌تواند مفید باشد. پماد‌هایی که حاوی مواد ضدعفونی مانند نیترات نقره یا بتادین هستند، می‌توانند به کنترل رشد باکتری‌ها در زخم کمک کنند.
استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها
در مواردی که زخم، عفونت شدیدی دارد و باکتری‌ها گسترش یافته‌اند، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی یا موضعی را برای درمان زخم عفونی تجویز کند. همچنین گا‌ها، احتمال نمونه‌برداری از زخم برای تشخیص دقیق‌تر و تعیین نوع مناسب آنتی‌بیوتیک موردنیاز است.
مراقبت و درمان
مراقبت و درمان مناسب این نوع زخم بسیار مهم است. این مورد شامل تغییر منظم پماد‌ها، حفظ تمیزی و خشکی زخم، استفاده از پوشش‌های محافظ مانند باند و گاز استریل برای پانسمان زخم و پرهیز از عوامل تحریک‌کننده‌ای مانند فشار روی زخم است.
درصورتی‌که زخم شدید باشد یا درمان معمولی پاسخ ندهد، ممکن است نیاز به مداخله جراحان و خارج‌کردن بافت آسیب‌دیده یا تخلیه عفونت باشد. درمان زخم عفونی توسط پزشک متخصص و مراقبت از زخم حائز اهمیت است. هر زخم ممکن است نیاز‌های خاص خود را داشته باشد و درمان مناسب بر اساس شرایط خاص هر فرد تعیین می‌شود.
روش‌های پانسمان زخم
روش‌های پانسمان Infected wound بستگی به وضعیت و شدت زخم دارد. در زیر چند روش پانسمان زخم را می‌توانید مشاهده کنید:
- پانسمان مرطوب: استفاده از پانسمان مرطوب برای Infected wound مفید است. این نوع پانسمان شامل استفاده از یک پماد مرطوب است که روی زخم قرار می‌گیرد تا رطوبت را در زخم حفظ کند و به ترمیم سریع‌تر زخم کمک کند. این نوع پانسمان ممکن است حاوی مواد ضدعفونی یا ترمیم‌دهنده باشد.
- پانسمان آنتی‌بیوتیکی: در مواردی که زخم، عفونت شدیدی دارد و تشخیص پزشک عفونت باکتریایی بوده، ممکن است پماد‌های آنتی‌بیوتیکی تجویز شوند. این نوع پانسمان حاوی آنتی‌بیوتیک است که به کنترل رشد باکتری‌ها در زخم کمک می‌کند.
- پانسمان آب‌اکسیژنه: استفاده از آب‌اکسیژنه به‌عنوان پانسمان زخم می‌تواند در تمیزکردن و ضدعفونی زخم مفید باشد. آب‌اکسیژنه به طور مستقیم روی زخم ریخته می‌شود تا باکتری‌ها را از بین ببرد و رشد آن‌ها را کنترل کند.
- پانسمان خشک: در برخی موارد، استفاده از پانسمان خشک ممکن است مناسب باشد. در این روش، زخم با استفاده از یک پماد خشک و قابل‌تعویض پوشیده می‌شود تا تمیزی زخم حفظ شود و خشکی به زخم اعمال شود.
لازم است پزشک معالج، زخم را بررسی کند و روش مناسب پانسمان بر اساس شرایط زخم و عفونت را تعیین کند. همچنین، توصیه می‌شود پانسمان زخم، توسط فردی حرفه‌ای انجام شود تا عوارض ممکن مانند التهاب یا تشدید عفونت را کاهش دهد. همچنین، مراقبت مناسب از زخم، تمیزکردن منظم و تعویض پانسمان به‌موقع نیز، بسیار مهم است.
خطرات زخم عفونی
Infected wound ممکن است به مشکلات جدی و خطرناک منجر شود. برخی از خطرات این مدل از زخم عبارت‌اند از:
- گسترش عفونت: عفونت زخم می‌تواند به‌سرعت در سطح زخم گسترش یابد و باعث تشدید التهاب و تورم شود. این موضوع می‌تواند به درد و عدم ترمیم موثر زخم منجر شود. در چنین شرایطی درمان زخم عفونی اهمیت می‌یابد.
- تجمع باکتریایی: در صورت عدم درمان زخم عفونی، میکروب‌ها و باکتری‌ها می‌توانند در زخم تجمع کنند، تخمیر و عفونت‌های مزمن را نیز تشکیل دهند.
- عدم ترمیم زخم: عفونت مزمن می‌تواند فرایند ترمیم زخم را مختل کند و باعث تأخیر در بهبود و ترمیم زخم شود. این می‌تواند موجب افزایش زمان بهبود و افزایش خطر ابتلا به عفونت‌های دیگر شود.
- گسترش عفونت به بافت‌های اطراف: در برخی موارد، عفونت زخم می‌تواند به بافت‌های اطراف زخم گسترش یابد و باعث عفونت بافتی عمیق‌تر، سلولیت (التهاب بافت نرم) و حتی سپتی‌سمی (عفونت سیستمیک) شود.
- عفونت خون: در موارد بسیار شدید و نادر، عفونت زخم می‌تواند به خون وارد شده و عفونت خونی را ایجاد کند. این وضعیت بسیار خطرناک و تهدیدکننده حیات است و نیاز به درمان فوری دارد.
مروری بر پیشگیری و درمان زخم عفونی
برای جلوگیری از خطرات زخم عفونی، مهم است که زخم به‌درستی مورد مراقبت و درمان قرار گیرد. از پماد‌ها و پانسمان زخم مناسب به شکل درست استفاده کنید، به تمیز نگه‌داشتن زخم و تعویض پانسمان به‌موقع بپردازید و در صورت بروز علائم عفونت مثل تورم شدید، درد شدید، ترشحات نامطلوب و حمام خونی، به پزشک مراجعه کنید. درمان زخم عفونی یکی از مهم‌ترین اقدامات در هنگام مواجه با چنین زخم‌هایی است؛ چون گا‌ها ادامه‌دار شدن زخم می‌تواند منجر به مرگ باشد. در این مطلب به‌صورت کامل تمامی روش‌های درمان ساده Infected wound را بررسی کردیم. بهتر است در موارد شدید به پزشک متخصص مراجعه داشته باشید.