واتس‌اَپ (که در ایران به اشتباه به آن واتساپ میگویند) (به انگلیسی: WhatsApp) یک برنامهٔ پیام‌رسانی فوری برای تلفن‌های هوشمند است. این برنامه توسط شرکت سهامی واتس‌اَپ ساخته شده و مؤسس شرکت و سازندهٔ این برنامه یان کوم است و در نهایت توسط فیس بوک خریداری گردید.
پیام‌رسان واتس‌اَپ، سامانه‌ای نرم‌افزاری برای گوشی‌های هوشمند اندروید و آی او اس است. این پیام‌رسان از ارتباط اینترنت موبایل یا وای-فای برای فرستادن پیام استفاده می‌کند. افزون بر توانایی فرستادن متن ساده می‌توان پرونده‌هایی مانند پی‌دی‌اف، نگاره، آوا و ویدئو را با واتس‌اَپ فرستاد.
در ژانویه ۲۰۱۶، این پیام‌رسان اعلام کرد که برای همیشه رایگان خواهد بود. پیش از آن این سرویس پیام‌رسانی تنها سال اول رایگان بود و پس از آن ۰٫۹۹ دلار آمریکا در سال باید پرداخت می‌شد. همچنین مدیر واتس‌اَپ در تاریخ ۱۸ فروردین ۱۳۹۵ اعلام کرد که همه پیام‌ها و تماس‌های این مسنجر به صورت کامل رمزنگاری می‌شوند. واتس‌اَپ و نرم‌افزارهای شبیه به آن امروزه با گسترش اینترنت همراه، جایگزینی برای پیامک یا پیام‌های متنی کلاسیک شده‌اند. این نسخه در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۹ در سیستم ویندوز فون به کار خود پایان داد.
شمار کاربران واتساپ
واتس‌اَپ در سال ۲۰۱۳ در سراسر جهان ۳۰۰ میلیون کاربر داشته که دستکم ماهی یکبار آنلاین بوده‌اند.در ۱ بهمن ۱۳۹۲ اعلام شد این برنامه ماهانه ۴۳۰ میلیون کاربر دارد که دستکم یک بار در ماه از آن استفاده می‌کنند و روزانه بیش از ۵۴ میلیارد پیامک جابه‌جا می‌کند که با توجه به این آمار رکورد فرستادن پیامک در روز در جهان شکسته شد.
در اوایل فوریه ۲۰۱۶ واتس‌اَپ اعلام کرد که شمار کاربرانش از مرز یک میلیارد نفر گذشت.
شرکت فیس‌بوک در جدیدترین گزارش خود شمار کاربران واتساپ را دو میلیارد نفر اعلام نمود (۵۰٪ افرادی که اینترنت دارند از واتساپ استفاده می‌کنند).
خرید واتساپ توسط فیس‌بوک
در ۱۹ فوریه ۲۰۱۴ شرکت فیس‌بوک اعلام کرد که واتس‌اَپ را به قیمت ۱۹ میلیارد دلار خریداری کرده‌است که از این مبلغ ۴ میلیارد دلار به صورت نقدی و ۱۵ میلیارد دلار به شکل سهام فیس‌بوک به مالکان آن پرداخت شده‌است. در همان سال مؤسس واتس‌اَپ نیز به لطف تصاحب این شرکت توسط فیس‌بوک، به جمع میلیاردرها پیوست.
پشتیبانی از پلتفرم‌های گوناگون
نسخه وب واتساپ
واتس اپ به‌طور رسمی برای رایانه‌های شخصی از طریق یک سرویس گیرنده وب، تحت نام واتساپ وب، در اواخر ژانویه ۲۰۱۵ از طریق اطلاعیه ای که توسط کوم در صفحه فیس بوک خود ارائه شده بود، در دسترس قرار گرفت: “مشتری وب ما فقط افزونه تلفن شماست: وب مرورگر مکالمات و پیام‌های دستگاه تلفن همراه شما را آینه می‌کند – این بدان معناست که همه پیام‌های شما هنوز در تلفن شما زنده هستند “. گوشی کاربر واتس اپ هنوز باید به اینترنت متصل باشد تا برنامه مرورگر کار کند. همه مرورگرهای اصلی رومیزی به جز اینترنت اکسپلور پشتیبانی می‌شوند. رابط کاربری واتساپ وب بر اساس اندروید پیش فرض است و از طریق این وبگاه قابل دسترسی است. بعد از اینکه کاربران کد QR شخصی خود را از طریق برنامه تلفن همراه واتس اپ خود اسکن کردند، دسترسی داده می‌شود.
از ۲۱ ژانویه ۲۰۱۵، نسخه دسکتاپ فقط برای کاربران اندروید، بلک بری و ویندوز فون در دسترس بود. بعداً، از آی او اس، نوکیا سری ۴۰ و نوکیا اس۶۰ پشتیبانی کرد.
راه حل‌های مشابهی برای مک او اس وجود دارد، مانند چیت چت منبع باز، که قبلاً به عنوان واتس مک شناخته می‌شد.
در ژانویه ۲۰۲۱، نسخه محدود بتا اندروید به کاربران اجازه داد بدون نیاز به اتصال برنامه تلفن همراه به اینترنت از واتساپ وب استفاده کنند. در مارس ۲۰۲۱، این ویژگی بتا به کاربران آی او اس گسترش یافت.
ویندوز و مکینتاش
در تاریخ ۱۰ می ۲۰۱۶ سرویس پیام‌رسان واتس‌اَپ هم برای مایکروسافت ویندوز و هم برای مکینتاش معرفی شد.
ویژگی‌های فنی
رمزنگاری انتها به انتها
در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۴ شرکت اوپن ویسپر سیستمز برای تأمین رمزگذاری سرتاسر با شرکت واتس‌اَپ اعلام همکاری نمود.
پرداخت اینترنتی در واتساپ
واتس‌اَپ در کشور هند یک ویژگی برای انتقال پول به کار گرفته‌است که به صورت همتا به همتا کار می‌کند. واتس‌اَپ برای اجرای این فناوری از شرکت پرداخت‌های ملی هند مجوز دریافت کرد و در ژوئیه ۲۰۱۷، با چند بانک در این کشور وارد همکاری شد.
امکانات واتساپ
- ایموجی
- GIF
- گروه اجتماعی
- استیکر
- عکس
- فیلم
- گفت‌وگو دونفره
- تماس تصویری
به زبان فارسی
در میانه سال ۱۳۹۴ واتس‌اَپ از نسخه فارسی سایت خود رونمایی کرد. این پیام‌رسان در حال حاضر با احتساب زبان فارسی، ۴۶ زبان را پشتیبانی می‌کند.
اختلال دسترسی به نسخه تحت وب
در ۳۰ شهریور ۱۳۹۹، دسترسی به نسخه تحت وب واتساپ برای بسیاری از کاربران ایرانی غیرممکن شد. نائب‌رئیس هیئت‌مدیرهٔ شرکت ارتباطات زیرساخت ایران در مصاحبه با زومیت گفته‌است که مشکلی در ارسال و دریافت فایل ایجاد شده؛ و شرکت زیرساخت نقشی در ایجاد مشکل نداشته‌است. همچنین محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات نیز در پاسخ به سؤالی در استوری اینستاگرام خود نوشت: «مشکل نسخهٔ وب و دسکتاپ واتساپ، از سمت سرورهای آن‌هاست و ارتباطی به شبکهٔ ایران ندارد. به‌طور مشخص، ترافیک این نرم‌افزار که از سمت شرکت آمازون ارائه می‌شود، دچار اشکال است. همکارانم درحال پیگیری هستند اما هنوز ازسوی آنها، زمانی برای رفع مشکل اعلام نشده‌است.»
امنیت
رمزنگاری
واتس‌اَپ برای ایجاد ایمنی داد و ستدهای بین کاربران از روش رمزنگاری سرتاسر استفاده می‌کند. به گفته کارشناسان با این روش و در حالت عادی (یعنی بدون دخالت بدافزارها) فقط دو طرف گفتگو می‌توانند آنچه ارسال می‌شود را بخوانند. در این میان، حتی خود شرکت واتس‌اَپ قادر به خواندن آن نیست. این به علت آن است که پیام‌ها با یک قفل نرم‌افزاری محافظت شده‌اند و فقط فرستنده و گیرنده پیام کلید مخصوص بازکردن این قفل و خواندن آنها را دارند. برای حفاظت بیشتر، هر پیامی که فرستاده می‌شود قفل و کلید خودش را دارد. همه اینها به‌طور خودکار اتفاق می‌افتند و نیازی به انجام تنظیمات خاص یا چت مخفی برای امن بودن پیام‌ها نیست. امکان تأیید هویت دومرحله‌ای نیز از میانه آذر ۱۳۹۵ به واتس‌اَپ اضافه شد.
جاسوسی اسرائیل
در مه ۲۰۱۹، آشکار شد که گروه اِن‌اِس‌اُ (به انگلیسی: NSO Group) (یک شرکت امنیتی وابسته به ارتش اسرائیل) با یک تماس بی‌پاسخ واتساپ روی گوشی، جاسوس‌افزار نصب می‌کند. نرم‌افزار اصلی این شرکت به نام «پگاسوس»، می‌تواند میکروفن گوشی را روشن کند، پیام‌های رمزدار را از روی تلفن بردارد، یا به عکس‌های خصوصی دسترسی پیدا کند. گروه اِن‌اِس‌اُ می‌گوید نهادهای مجری قانون از محصولات آن گروه برای مقابله با تروریسم و رفتار مجرمانه استفاده می‌کنند. اما معمولاً از جاسوس‌افزارهای این شرکت برای نظارت بر خبرنگاران، وکلا و فعالان استفاده می‌شود.در مدت کوتاهی پس از این حمله، شرکت واتساپ اعلام کرد که با به‌روزرسانی این اپ، جلوی این جاسوس‌افزار گرفته می‌شود.
گروه اِن‌اِس‌اُ به «معامله‌گر سلاح‌های سایبری» شناخته می‌شود.
قطعی
این برنامه به دلیل آپدیت اشتباه سویچ‌های شرکت مادر یعنی فیس‌بوک در تاریخ ۴ اکتبر ۲۰۲۱ دچار قطعی گردید.
واتساپ بیزینس
واتس اپ بیزینس (به انگلیسی: WhatsApp Business) نسخهٔ تجاری شرکت واتس اپ است که در تاریخ ۹ بهمن ۱۳۹۶ (۲۹ ژانویه ۲۰۱۸ میلادی) توسط شرکت واتس اپ منتشر شد. هدف از انتشار این نسخه کمک به افرادی بود که می‌خواستند علاوه بر استفاده از واتساپ به صورت شخصی برای کسب و کار تجاری خود هم از آن استفاده کنند.
ویژگی‌های واتساپ بیزینس
- امکان تعیین نوع بیزینس در پروفایل
- امکان تعیین پیام خوش آمد گویی
- امکان مشاهده آمار کاربران
- افزودن اطلاعاتی مانند موقعیت فروشگاه و وب سایت فروشگاه
- افزودن ساعت‌ها و روزهای بازبودن و تعطیل بودن فروشگاه
- پیام رسانی اتوماتیک در صورت در دسترس نبودن
- ایجاد لینک چت مستقیم
منبع:
