تجهیزات ضد انفجار را معمولاً بر اساس استانداردهای گوناگونی طراحی می‌نمایند که همگی آنها تحت عنوان Ex اعتبار پیدا می‌کنند. به همین خاطر این محصولات را تجهیزات ضد انفجار Ex می‌نامند. تجهیزات ضد انفجار برای محیط‌های خطرناک طراحی می‌شوند و اگر به صورت استاندارد و اصولی مورد استفاده قرار گیرند می‌توانند بسیاری از خطرات و صدمات جبران ناپذیر را کنترل کنند. برای اینکه درک بهتری نسبت به اهمیت تجهیزات ضد انفجار داشته باشید یک محیط صنعتی دارای غبارات قابل انفجار را در ذهن خودتان تصویرسازی نمایید. در چنین محیطی هر جرقه می‌تواند یک آتش سوزی بزرگ را به همراه داشته باشد. اگر مدیران آن محیط صنعتی تجهیزات ضد انفجار مناسبی را قبلاً برای جلوگیری از حوادث تعبیه کرده باشند احتمال بروز حادثه بزرگ و گسترده به شدت کاهش پیدا می‌کند.
تجهیزات ضد انفجار Ex
تجهیزات ضد انفجار Ex دارای چند استاندارد هستند؟
همانگونه که گفتیم تجهیزات ضد انفجار Ex طبق چندین استاندارد مختلف طراحی می‌شوند. وقتی شما می‌خواهید یکی از این تجهیزات مثل گلند ضد انفجار را خریداری کنید، باید مطمئن شوید که بر اساس یکی از این استانداردها ساخته شده است. در واقع شناخت انواع استانداردهای Ex برای افرادی که می‌خواهند تجهیزات ضد انفجار خریداری کنند ضروری است. در ادامه سعی می‌کنیم با مهمترین استانداردهایی که در این زمینه وجود دارد آشنا شویم.
استاندارد NEC500 چیست؟
در میان تجهیزات ضد انفجار Ex یکی از استانداردهای پرکاربرد، استاندارد NEC500 است. این استاندارد دارای کلاس‌بندی سه گانه منطقه، گازی و حرارتی است. در کلاس منطقه ما با ۳ گروه متفاوت مواجه می‌شویم. محیط‌هایی که امکان انتشار گازهای قابل اشتعال در آنها وجود دارد، محیطی که غبارهای منیزیم یا آلومینیوم در آن قابل انتشار است و محیط‌هایی که ممکن است فیبرهای قابل اشتعال مثل پنبه در آنها وجود داشته باشد سه گروه متفاوت کلاس منطقه را تشکیل می‌دهند. در کلاس گازی با دو گروه 1 و ۲ مواجه می‌شویم. در گروه یک محیط‌هایی قرار می‌گیرند که احتمال انتشار هر یک از گازهای استالین، هیدروژن، اتیلن و پروپان در آنها وجود دارد. در گروه دوم با محیط‌هایی مواجه می‌شویم که احتمال انتشار غبار فلز، گرد و غبار زغال سنگ یا گرد و غبار ناشی از غلات در آنها محتمل است. کلاس حرارتی نیز شامل تنوع بیشتری است و طبقه‌بندی آن به صورت کاملاً تخصصی بر اساس درجه حرارت انجام می‌پذیرد.
استاندارد NEC500
بررسی استاندارد NEC505
استاندارد دیگری که در خرید تجهیزات ضد انفجار Ex ممکن است به آن مواجه شوید NEC505 نام دارد. کدهایی که روی محصولات طراحی شده بر اساس این استاندارد درج می‌شوند شامل ۵ بخش هستند. همچون استاندارد قبلی در این استاندارد نیز با کلاس منطقه، گازی و حرارتی مواجه هستیم. البته گروه بندی آنها با چیزی که در مورد استاندارد قبلی گفتیم تفاوت‌های جزئی دارد. علاوه بر این سه کلاس در تجهیزات با استاندارد NEC505 احتمالاً با ۲ نماد دیگر هم مواجه خواهید شد. نماد اول که AEX نامیده می‌شود علامت اختصاری تجهیزات ضد انفجاری است که بر اساس استاندارد آمریکا ساخته شده‌اند و علامت دوم نوع حفاظت سیستم را مشخص می‌کند. هنگام خرید باید به هر کدام از علائم پنجگانه موجود روی استاندارد NEC505 دقت کامل را داشته باشید.
استاندارد NEC505
آشنایی با استاندارد IEC در تجهیزات ضد انفجار
استاندارد دیگری که هنگام خرید تجهیزات ضد انفجار Ex احتمال دارد با آن مواجه شوید IEC است. این استاندارد را به عنوان استاندارد اروپایی هم شناخته می‌شود و معمولاً کد ۴ رقمی بر روی تجهیزات طراحی شده بر اساس آن درج می‌گردد. اولین عبارتی که احتمالاً در این کد مشاهده خواهید کرد Ex است. عبارت دوم نوع حفاظت سیستم را برای تجهیزات منطبق بر این استاندارد تعیین می‌نماید. عبارات سوم و چهارم این کد همان گروه گازی و کلاس حرارتی را که در بخش‌های قبلی در مورد آنها صحبت کردیم مشخص خواهند کرد. در گروه گازی با دو دسته ۱ و ۲ مواجه می‌شویم که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. در کلاس حرارتی نیز محصولات بر اساس شرایط حرارتی که دارند در دمای بین ۸۵ تا ۴۵۰ درجه سانتیگراد تقسیم بندی می‌شوند.
IEC
استاندارد EN چگونه است؟
استاندارد EN یکی دیگر از استانداردهایی است که هنگام خرید تجهیزات ضد انفجار Ex شاید با آن مواجه شوید. وقتی این استاندارد وجود داشته باشد، شما بابت کیفیت قطعاتی مثل جعبه تقسیم ضد انفجار اطمینان خواهید داشت. طبیعتاً این استاندارد هم مانند سایر استانداردهایی که تا اینجا بررسی کردیم کد مخصوص به خودش را دارد. کد استاندارد EN از ۴ عبارت تشکیل شده است. احتمالاً در ابتدای این کد با واژه EEX مواجه خواهید شد که نماد تجهیزات ضد انفجار طبق استاندارد EN است. پس از آن نوع حفاظت سیستم را مشاهده می‌کنید و در نهایت مانند دیگر استانداردها با گروه گازی و کلاس حرارتی مواجه می‌گردید. دقت داشته باشید که بسیاری از تجهیزات ضد انفجار مثل باکس ضد انفجار براساس همین استاندارد طراحی شده‌اند
کد استاندارد EN
استاندارد ATEX، مهمترین استاندارد تجهیزات ضد انفجار
مهمترین استاندارد تجهیزات ضد انفجار Ex، استاندارد ATEX نام دارد. در ابتدای این استاندارد با علامت اختصاری تجهیزات ضد انفجار که همان Ex است مواجه می‌شوید. پس از آن گروه گازی زیر مجموعه‌های آن مشخص می‌شود. نهایتاً نیز با مشخص شدن نوع مواد قابل اشتعال در سومین عبارت کد می‌توانید تشخیص دهید که تجهیزات ضد انفجار این استاندارد برای محیط مورد نظر شما مناسب است یا خیر. معمولاً در دوربین‌های ترمال از این استاندارد استفاده می‌شود. اگر نمی‌دانید دوربین ترمال چیست خدمتتان باید عرض کنیم این دوربین مداربسته در محیط‌های خطرناک مورد استفاده قرار می‌گیرد و نوعی تجهیزات ضد انفجار محسوب می‌شود. هنگام خرید این محصول باید روی قیمت دوربین ترمال حساسیت زیادی داشته باشید. شما می‌توانید بسیاری از تجهیزات ضد انفجار مثل دوربین ترمال را از شرکت صهبا خریداری کنید.